Ж.Ганбаатар: Мянгад сумын иргэдийн саналыг авах хүртэл Халзан Бүрэгтэй ордын үйл ажиллагааг зогсоосон

Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар Ховд аймгийн Мянгад сумын нутагт байрлах Халзан Бүрэгтэй ордын талаар тогтоол гаргажээ. 

Тус тогтоолыг Уул уурхай, Хүнд үйлдвэрийн сайд Ж.Ганбаатар танилцуулав. 

Тэрбээр "Монгол Улсын Засгийн газрын шийдвэрээр Ховд аймгийн Мянгад сумын нутагт байрлах Халзан Бүрэгтэй ордод хамаарах хоёр тусгай зөвшөөрөлтэй холбоотой асуудлыг хууль тогтоомжийн дагуу судалж орон нутгийн иргэдийн саналыг харгалзан шийдвэрлэж арга хэмжээ авахыг УУХҮ-ийн сайд Ж.Ганбаатар болон БОАЖ-ын сайд Б.Бат-Эрдэнэ нарт даалгалаа.

Халзан бүрэгтэй ордын хоёр тусгай зөвшөөрлийг "Mongolian National Rare Earth" ХХК эзэмшдэг. Тус компанийн 100 хувийн хувьцааг Худалдаа хөгжлийн банк эзэмшиж байна. Анх 2001, 2004 онд тусгай зөвшөөрлийг олгож байсан. 

268 сая тонн хүдэр, 1.2 сая тонн исэл буюу эцсийн бүтээгдэхүүний нөөцтэй юм. Монгол Улсын газрын ховор элементийн 30 гаруй хувь нь тус ордод хамаардаг. Уул уурхай, Хүнд үйлдвэрийн яамнаас энэ дөрөвдүгээр сарын 29-ний өдөр дотоод хяналт шалгалт явуулж, тус уурхайн үйл ажиллагааг түр зогсоох тухай улсын байцаагчийн акт гарч байсан. Хэдийгээр акт тавигдсан ч үйл ажиллагаа нь явагдаж байсан учир Засгийн газраас тогтоол гаргалаа.

1. Хайгуулын үеийн байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг БОАЖ-ын яамаар батлуулаагүй. Мянгад сумын Засаг дарга баталсан байгаа нь хууль зөрчсөн байна хэмээн Уул уурхай, Хүнд үйлдвэрийн яам үзсэн. 
2. Цөмийн энергийн тухай хуулийн дагуу цацрагт идэвхт ашигт малтмал үйл ажиллагааг эхлүүлэхдээ цацрагийн хяналтын улсын байцаагчийн зөвшөөрөл аваагүй. 
3. Хайгуулын үйл ажиллагаанд шаардагдах усыг Ховд голоос зөөврөөр ашиглахаар аймгийн байгаль орчны газраас зөвшөөрөл авч гэрээ байгуулсан. Гэвч талбай дээр гүний ус ашигласан байх магадлалтай. 
4. Ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд газар ашиглах гэрээ байгуулаагүй. 
5. Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн хувьд орон нутагтай гэрээ байгуулаагүй гэсэн зөрчлүүд илэрсэн. 

Иргэдийн саналыг үндэслэн гээд үйл ажиллагаа чөлөөтэй явна гэсэн үг биш. Ордын үйл ажиллагаа зогссон үед Мянгад сумын иргэдийн саналыг авсны дараа Засгийн газарт танилцуулна. Тус ордын үйл ажиллагаа өнөөдрөөс эхэлж зогсож байна.

Хэрэв дээрх дурдсан зөрчлүүдийг арилгаад, иргэд нь зөвшөөрвөл Халзан Бүрэгтэй ордын үйл ажиллагааг цааш нь явуулах боломжтой. Засгийн газрын өнөөдрийн шийдвэр нь ордыг улсын мэдэлд авах гэж байгаа гэсэн үг биш" хэмээн ярилаа.